Nam Định

Nam Định

Bình luận 971 bình luận

Lịch sử hành chính Nam Định

Chùa Tháp Phổ Minh – Ảnh chụp từ thời Pháp
Tờ tiền 100 Đồng in hình tòa Tháp Phổ Minh

Nam Định là một tỉnh thuộc vùng nam đồng bằng sông Hồng, phía bắc giáp tỉnh Thái Bình, phía nam giáp tỉnh Ninh Bình, phía tây giáp tỉnh Hà Nam, phía đông giáp vịnh Bắc Bộ.

Mục lục

Lịch sử tổ chức hành chính

Trước khi thành lập tỉnh

Thời tiền sử

Trên đất Nam Định, dấu tích con người ở thời kỳ này còn lưu lại ở các dãy núi thuộc huyện Vụ Bản và huyện Ý Yên nằm về phía tây bắc của tỉnh. Tại đây đã tìm thấy những chiếc rìu đá có vai mài lưỡi, các hòn nghè, chày đá và bàn nghiền. Đó là những dấu tích của những cư dân thuộc thời kỳ đồ đá mới hoặc sơ kỳ đồ đồng đã từ vùng rừng núi tiến xuống khai phá vùng đồng bằng ven biển để sinh sống và dần dần tiến tới lập các làng xóm. Vào lúc cực thịnh của thời kỳ đồ đá, ở tỉnh Nam Định cũng như nhiều địa điểm khác trên đất nước, đã nở rộ những nền văn hoá nguyên thuỷ. Ngoài kinh tế hái lượm những sản phẩm sẵn có trong tự nhiên, người nguyên thuỷ trên đất Nam Định đã bắt đầu sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi gia súc, gia cầm.

Thời dựng nước

Nằm trong cương vực nước Văn Lang của các Vua Hùng trải dài từ miền trung du đến miền đồng bằng ven biển, vùng đất Nam Định khi ấy tương đương với đất các huyện Vụ Bản, Ý Yên, Mỹ Lộc, thành phố Nam Định và phần phía bắc của huyện Nam Trực hiện nay. Theo ngọc phả đền thờ Tam Bành ở thôn Bảo Ngũ, xã Quang Trung thì vào đời vua Hùng Vương, huyện Vụ Bản có tên là huyện Bình Chương thuộc bộ Lục Hải, là một trong 15 bộ của nước Văn Lang. Huyện Bình Chương lúc đó nằm sát biển. Tại đây có cửa biển Côi Sơn (Núi Gôi) mà dấu vết còn lại đến ngày nay là địa danh cồn Dâu, cồn Cói ở các vùng quanh chân núi.

Cùng với các nghề trồng lúa nước, trồng rau củ và hoa quả thì những ngành kinh tế khai thác vẫn giữ vai trò quan trọng. Tại di chỉ núi Hổ, trong các di vật tìm được có nhiều mũi tên bằng đá và xương động vật. Cách đó không xa tại hang Lồ (núi Lê) cũng tìm thấy khá nhiều các loại xương thú khác nhau. Săn bắn bổ sung nguồn thức ăn nhiều dinh dưỡng cho con người, đồng thời cung cấp da, xương, sừng cho một số nghề thủ công như chế tạo đồ trang sức, đồ dùng, vũ khí.

Năm 1963, tại núi Mai Độ (còn gọi là núi Hình Nhân) thuộc xã Yên Tân, huyện Ý Yên đã phát hiện một số hiện vật đồng có giá trị. Núi có 4 đỉnh, đỉnh cao nhất cao 52m. Đây là núi đá có lẫn đất, không có cây cao, trên mặt chỉ phủ một lớp cỏ mỏng. Sườn phía đông có một khoảng đất tương đối bằng phẳng, rộng độ 2 sào, nguyên trước có một kiến trúc tôn giáo không biết của đời nào vì đã bị phá hủy từ lâu. Cách chân núi về phía Tây 400m là thôn Mai Độ, phía Đông là thôn Mai Sơn, xung quanh núi là cánh đồng chiêm. Các hiện vật đồng được phát hiện gồm có dao, giáo và rìu.

Thời Bắc thuộc

Sau khi nước Nam Việt bị nhà Tây Hán đánh chiếm vào năm 111 TCN, đất nước bước vào một thời kỳ Bắc thuộc kéo dài hơn một nghìn năm. Nam Định lúc đó nằm trong quận Giao Chỉ. Do điều kiện thuận lợi cho nghề trồng lúa nước, vùng đất Nam Định trở thành một trung tâm nông nghiệp từ rất sớm.

Trên cơ sở một nền văn hoá bản địa vững chắc thể hiện bản lĩnh, cá tính, lối sống và truyền thống mà cốt lõi là ý thức độc lập, tự chủ và tinh thần yêu quê hương, đất nước, cư dân Nam Định cổ đã tiếp thu những yếu tố văn hoá mới, làm phong phú thêm văn hoá truyền thống. Tuy nhiên, nét bao trùm lên lịch sử thời kỳ Bắc thuộc trên đất Nam Định vẫn là cuộc đấu tranh chống lại ách đô hộ và âm mưu đồng hoá của phong kiến ngoại bang, mà tiêu biểu là nhân dân Nam Định nói chung và đặc biệt là phụ nữ, đã hăng hái tham gia và nhanh chóng đứng dưới ngọn cờ nghĩa của Hai Bà Trưng (Đầu năm 40) chống lại ách đô hộ của nhà Đông Hán. Theo tư liệu lịch sử hiện có, Nam Định có tới 20 tướng lĩnh cả nam lẫn nữ tham gia cuộc khởi nghĩa này. Dấu tích về các tướng lĩnh tham gia khởi nghĩa tập trung nhiều ở huyện Vụ Bản, như: Lê Thị Hoa ở Phú Cốc, Chu Liên Hoa ở làng Vậy, Dung Nương và Phương Dung ở làng Cựu, Trần Cao Đạo ở làng Riềng, Bùi Công Mẫn ở xã Trung Thành…

Năm 542, Lý Bí nổi dậy khởi nghĩa chống lại ách đô hộ của nhà Lương. Sau bốn năm chiến đấu anh dũng, cuộc khởi nghĩa giành được thắng lợi, Lý Bí lên ngôi, xưng Hoàng Đế, xây dựng nước Vạn Xuân độc lập. Đóng góp vào cuộc khởi nghĩa này, Nam Định có tướng quân Hoàng Tề ở làng Lập Vũ (nay thuộc xã Hiển Khánh, huyện Vụ Bản). Ông được Lý Bí phong chức Túc vệ tướng quân, ban gươm báu và luôn cho hầu bên mình. Khi Lý Bí qua đời, Hoàng Tề theo Triệu Quang Phục.

Thời Ngô – Đinh – Tiền Lê

Sau khi Ngô Quyền mất, vùng hạ lưu sông Hồng khi đó chịu sự chi phối của sứ quân Trần Lãm. Đất Nam Định dần trở thành nơi hội tụ và đối đầu quyết liệt của hào khí bốn phương, trong danh sách 12 sứ quân, rất nhiều vị tướng nhà Đinh và các sứ quân như: Trần Lãm, Lã Đường, Ngô Nhật Khánh, Nguyễn Khoan, Phạm Bạch Hổ được thờ ở đây. Đinh Bộ Lĩnh – người anh hùng “tài năng sáng suốt hơn người, dũng cảm mưu lược nhất đời”, tự nhận về mình sứ mệnh thiêng liêng dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước – không thể không tìm về vùng đất duyên hải cửa sông này.

Thời Lý – Trần

Dưới thời Lý, Trần, Nam Định không những là một cửa ngõ của cả vùng châu thổ sông Hồng mà còn là một trung tâm kinh tế quan trọng. Các vua Lý đã dành sự quan tâm đặc biệt cho vùng đất này. Qua các tư liệu lịch sử, ta biết trên đất Nam Định xưa, nhà Lý đã cho xây ít nhất hai hành cung làm nơi cho vua dừng chân nghỉ lại trong những lần đi kinh lý vùng đất này.Vào thời Trần Thiên Trường được coi như kinh đô thứ hai. Vị trí ứng với khu vực tháp Phổ Minh và Đền Trần ngày nay. Nơi đây còn có dấu tích của cung Trùng Quang và cung Trùng Hoa.

Do vị trí trọng yếu, Nam Định trở thành một trong những nơi giao tranh quyết liệt. Năm 1203, quân nổi loạn do Phí Lang và Bảo Lương cầm đầu từ Đại Hoàng (Ninh Bình) xuôi theo sông Đáy đến đất Nam Định, mở rộng hoạt động ra vùng hạ lưu. Sự rối loạn lên đến cực điểm vào năm 1208, khi trong nước “người chết đói nằm chồng chất lên nhau”. Đúng lúc triều Lý bất lực trong việc điều hành đất nước, vùng đất Nam Định lại là nơi hưng khởi của nhà Trần, một triều đại đầy sức sống đã đưa quốc gia Đại Việt phát triển hưng thịnh và ba lần đánh thắng quân Nguyên – Mông. Đời Trần được gọi là lộ Thiên Trường, sau lại chia làm ba lộ: Kiến Xương, An Tiêm, Hoàng giang.

Dưới thời thuộc Minh

Tháng 4-1407, Minh Thành Tổ hạ chiếu đổi nước ta làm quận Giao Chỉ – như một địa phương của quốc gia phong kiến nhà Minh. Bằng hành động này, nhà Minh đã bộc lộ rõ ý đồ không chỉ chiếm đóng mà còn vĩnh viễn xóa bỏ nước ta, sáp nhập hẳn vào đế quốc Minh như tên gọi và đơn vị hành chính mà các đế chế đô hộ phương Bắc đã dùng từ nửa thiên niên kỷ trước.

Dưới quận, nhà Minh chia ra làm 15 phủ. Phần đất Nam Định lúc ấy thuộc hai phủ Kiến Bình và Phụng Hóa. Phủ Phụng Hóa tương đương với phủ Thiên Trường cuối thể kỷ XIV, gồm bốn huyện là Mỹ Lộc, Tây Chân, Giao Thủy và Thận Uy. Bốn trong số chín huyện thuộc phủ Kiến Bình thuộc về đất Nam Định là Ý Yên, An Bản, Vọng Doanh và Đại Loan. Cả hai phủ thuộc tỉnh Nam Định đều bị nhà Minh đổi tên. Kiến Hưng đổi thành Kiến Bình với ý nghĩa xây dựng, kiến lập sự yên ổn, vững chắc, Thiên Trường đổi thành Phụng Hóa hàm ý tuân theo sự giáo hóa, cải hóa của nhà Minh.

Thời Lê

Đời Lê, thuộc xứ Sơn Nam, đến niên hiệu Cảnh Hưng thứ 2 năm 1741, vùng đất này thuộc lộ Sơn Nam Hạ.

Nhà nước thời Lê sơ rất quan tâm đến việc nông trang nói chung, công cuộc khai hoang mở rộng diện tích canh tác nói riêng bằng hàng loạt chính sách, nhất là dưới thời Hồng Đức. Cùng với hoạt động khẩn hoang tự nguyện của những người nông dân, chính quyền trung ương nhà Lê cũng đặc biệt chú trọng đến việc tổ chức khẩn hoang dưới hình thức đồn điền ở phía Nam khu vực sông Hồng, trong đó có Nam Định. Khó có thể thống kê, khảo sát, xác định được đầy đủ những đồn điền thời Lê sơ đã từng có ở Nam Định. Ngoài lý do thời gian đã quá lâu, còn có nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan khác. Cư dân đầu tiên của các đồn điền này trước hết và chủ yếu là các binh lính, tù binh, tội nhân. Họ ít và khó có điều kiện ghi chép để truyền lại cho đời sau về lịch sử khai hoang lập làng. Tuy nhiên căn cứ vào các nguồn tài liệu chính thống của nhà nước phong kiến như chính sử, điền bạ…có thể thấy vùng Nam Định tập trung khá nhiều đồn điền như:

Sở Vĩnh Hưng (thuộc vùng của tổng Cổ Nông, Trực Ninh) Sở Đông Hải (nơi có các thôn Đắc Sở, Thượng Đồng, Hạ Đồng thuộc Trực Ninh) Sở Hoa Diệp (thuộc vùng Phượng Để, Cổ Lễ, Trực Ninh) Sở Vọng Doanh (nằm trong vùng các xã Yên Quang, Yên Bằng, Yên Khang thuộc Ý Yên).

Khi Nguyến Huệ kéo quân ra đánh Trịnh với danh nghĩa phò Lê thì địa điểm đầu tiên quân Tây Sơn tiến chiếm cũng là quân doanh Vỵ Hoàng tức Nam Định.

Sự trù mật của các đồn điền ở ven cửa biển vùng Giao Thủy, bên đê sông Hồng, sông Đáy tự đã làm nổi bật lên vị trí và vai trò đặc biệt quan trọng của vùng đất phủ Thiên Trường với nhà nước thời Lê sơ, với quốc gia Đại Việt nửa sau thế kỷ XV. Nửa sau thế kỷ XV, trên vùng ven biển Nam Định chứng kiến một công trình kết tinh thành quả lao động to lớn của nhân dân Đại Việt. Đó là việc khởi công và hoàn thành đê Hồng Đức, một con đê ngăn nước mặn có quy mô lớn đầu tiên của vùng châu thổ. Với sự đầu tư, quan tâm của trung ương và địa phương như vậy, công cuộc đắp đê ở vùng biển Nam Định, Ninh Bình thời Lê sơ đã được tiến hành với tốc độ nhanh quy mô lớn. Trên địa bàn Nam Định qua những dấu tích còn lại thì thấy đê Hồng Đức kéo dài từ cửa Đại An, qua phần bắc Nghĩa Hưng, rồi Hải Hậu về đến Hội Khê. Nhiều đoạn gần trùng với con đường 56 hiện nay.

Cùng với sự phát triển nho học của cả nước, giáo dục nho học ở Nam Định thế kỷ XV có bước phá triển mới. Ngay sau khi kết thúc chiến tranh, vào năm 1428, nhà Lê đã cho mở các trường học ở phủ, lộ. Điều đáng chú ý là trong thời Lê sơ, sự phát triển của nho học ở Nam Định không chỉ diễn ra trên các vùng đất cổ như Ý Yên, Vụ Bản hay tại vùng xung quanh ấp thang mộc của nhà Trần như Lộc Vượng, mà còn ở cả địa bàn ven biển, nơi các làng mạc mới được hình thành. Trong vòng 100 năm của thời Lê sơ, Nam Định có đến 22 tiến sĩ, đại bộ phận số đại khoa này đều đỗ vào nửa sau thế kỷ XV, cho nên có thể nói Nho học ở Nam Định đã thực sự có bước phát triển mới từ sau sự kiện Lương Thế Vinh đỗ trạng nguyên (1463). Ngoài con số các trạng nguyên tiến sĩ kể trên, biểu hiện quan trọng của thành tựu giáo dục nho học vùng Nam Định, điều đáng nói ở chỗ không ít vị đại khoa đã trở thành những nhân vật tiêu biểu cho trí tuệ, tài năng Đại Việt thế kỷ XV nói riêng, lịch sử dân tộc nói chung.

Tỉnh Nam Định – Những thay đổi hành chính

Thời Nguyễn

Dưới triều Nguyễn, năm 1822 (Minh Mạng thứ 3) đổi tên trấn Sơn Nam Hạ thành trấn Nam Định[1]. Đến năm Minh Mạng 13 (1832) đổi trấn Nam Định thành tỉnh Nam Định (tỉnh Nam Định được thành lập), với 4 phủ, 18 huyện, bao gồm phần đất tỉnh Thái Bình hiện nay. Năm 1890, Thái Bình tách ra thành tỉnh riêng và một phần phía bắc Nam Định tách ra để cùng một phần phía nam Hà Nội lập thành tỉnh Hà Nam. Chữ Hà là từ Hà Nội và Nam là từ Nam Định. Điều này cũng lý giải cho việc vì sao chuối ngự thường được gọi là chuối ngự Nam Định bởi cho đến 1890 vùng Lý Nhân vẫn thuộc Nam Định. Từ1890 Nam Định còn lại 2 phủ và 9 huyện.

Thời kỳ độc lập (1945-nay)

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, các đơn vị hành chính trong tỉnh luôn có sự thay đổi.

Có một giai đoạn ngắn nơi đây gồm: tỉnh Nam Định, tỉnh Bùi Chu và thành phố Nam Định. Tỉnh lị Nam Định đặt ở Hành Thiện, Xuân Trường. Sau Bùi Chu nhập với Nam Định mang tên tỉnh Nam Định.

Năm 1953, 7 xã ở phía Bắc sông Đào thuộc huyện Nghĩa Hưng được cắt nhập vào huyện Ý Yên. Đồng thời, 3 huyện Mỹ Lộc, Vụ Bản, Ý Yên nhập vào tỉnh Hà Nam.

Năm 1956, 3 huyện Mỹ Lộc, Vụ Bản, Ý Yên lại được cắt trả cho Nam Định. Đồng thời, thành phố Nam Định chuyển thành tỉnh lị tỉnh Nam Định. Tỉnh Nam Định có 1 thành phố Nam Định và 9 huyện: Giao Thủy, Hải Hậu, Mỹ Lộc, Nam Trực, Nghĩa Hưng, Trực Ninh, Vụ Bản, Xuân Trường, Ý Yên.

Năm 1965, tỉnh Nam Định được hợp nhất với tỉnh Hà Nam thành tỉnh Nam Hà.[2]

Năm 1966, điều chỉnh địa giới một số xã thuộc huyện Hải Hậu.[3]

Năm 1967, hợp nhất huyện Giao Thủy và huyện Xuân Trường thành một huyện lấy tên là huyện Xuân Thủy; huyện Mỹ Lộc nhập vào thành phố Nam Định.[4]

Năm 1968, hợp nhất một số xã thuộc huyện Xuân Thủy[5]. Cùng năm, 7 xã phía Nam sông Ninh Cơ thuộc huyện Trực Ninh nhập vào huyện Hải Hậu, hợp nhất huyện Trực Ninh và huyện Nam Trực thành một huyện lấy tên là huyện Nam Ninh.[6].

Năm 1969, hợp nhất một số xã thuộc huyện Xuân Thủy.[7]

Năm 1971, điều chỉnh địa giới một số xã thuộc các huyện Nghĩa Hưng, Nam Ninh, Xuân Thủy.[8]

Năm 1973, điều chỉnh địa giới một số xã thuộc huyện Xuân Thủy.

Năm 1974, điều chỉnh địa giới một số xã thuộc các huyện Vụ Bản, Nam Ninh, Nghĩa Hưng.[9]

Năm 1975, Nam Hà hợp nhất với tỉnh Ninh Bình thành tỉnh Hà Nam Ninh.[10]

Năm 1976, hợp nhất một số xã thuộc các huyện Hải Hậu, Nam Ninh.[11]

Năm 1977, hợp nhất một số xã thuộc các huyện Nghĩa Hưng, Nam Ninh[12].

Năm 1978, hợp nhất một số xã thuộc các huyện Nam Ninh, Vụ Bản; thành lập xã Nam Điền thuộc huyện Nghĩa Hưng.[13][14].

Năm 1984, thành lập thị trấn Cổ Lễ thuộc huyện Nam Ninh[15]. Cùng năm, điều chỉnh địa giới thành phố Nam Định và huyện Bình Lục[16].

Năm 1985, chia tách một số phường thuộc thành phố Nam Định.[17]

Năm 1986, thành lập thị trấn huyện lị thuộc các huyện Hải Hậu, Xuân Thủy, Ý Yên, Vụ Bản.[18]

Năm 1987, thành lập thị trấn Liễu Đề và đổi tên thị trấn nông trường Rạng Đông thành thị trấn Rạng Đông thuộc huyện Nghĩa Hưng.[19]

Năm 1991, chia tỉnh để tái lập 2 tỉnh mới là Nam Hà và Ninh Bình[20].

Năm 1996, tách tỉnh Nam Hà để tái lập 2 tỉnh mới có tên là Nam Định và Hà Nam; đồng thời, chuyển 7 xã của huyện Bình Lục của tỉnh Hà Nam về thành phố Nam Định quản lý[21]. Khi tách ra, tỉnh Nam Định có 7 đơn vị hành chính gồm thành phố Nam Định và 6 huyện: Hải Hậu, Nam Ninh, Nghĩa Hưng, Vụ Bản, Xuân Thủy, Ý Yên.

Năm 1997, điều chỉnh địa giới hành chính thành phố Nam Định và huyện Nam Ninh[22]. Cùng năm, các huyện Nam Ninh, Xuân Thủy được chia lại thành các huyện như cũ, tái lập huyện Mỹ Lộc; đồng thời thành lập thị trấn Thịnh Long thuộc huyện Hải Hậu[23].

Năm 2003, thành lập thị trấn huyện lị thuộc các huyện Nam Trực, Xuân Trường, Mỹ Lộc và thị trấn Quất Lâm thuộc huyện Giao Thủy.[24]

Năm 2004, thành lập một số phường thuộc thành phố Nam Định.[25]

Năm 2006, thành lập thị trấn Cát Thành thuộc huyện Trực Ninh.[26]

Năm 2007, thành lập thị trấn Quỹ Nhất thuộc huyện Nghĩa Hưng.[27]

Năm 2017, thành lập thị trấn Ninh Cường thuộc huyện Trực Ninh.[28]

Năm 2019, thành lập 2 phường Lộc Hòa và Mỹ Xá thuộc thành phố Nam Định.[29]

Năm 2020, hợp nhất một số xã, thị trấn thuộc các huyện Hải Hậu, Nghĩa Hưng, Ý Yên.

Nguồn: https://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_h%C3%A0nh_ch%C3%ADnh_Nam_%C4%90%E1%BB%8Bnh

Năm 2025 sáp nhập ba tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình thành tỉnh Ninh Bình mới .

Quá trình sáp nhập ba tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình thành tỉnh Ninh Bình mới. Đây là một sự kiện quan trọng trong lịch sử hành chính của Việt Nam. Dưới đây là thông tin chi tiết về quá trình này:

1. Bối cảnh lịch sử và các lần chia tách, sáp nhập trước đây:

Ba tỉnh Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, từng nhiều lần sáp nhập rồi chia tách. Vùng đất này thuộc trấn Sơn Nam (xứ) xưa, một vùng văn hóa đặc trưng.

  • Trước năm 1965: Tồn tại các tỉnh Hà Nam và Nam Định riêng biệt. Tỉnh Ninh Bình được thành lập từ năm 1831 (đổi từ trấn Ninh Bình), trước đó vào thế kỷ X là kinh đô của nhà nước Đại Cồ Việt. Phủ Lý Nhân (sau này là tỉnh Hà Nam) cũng đã từng thuộc tỉnh Hà Nội dưới thời Nguyễn.
  • Năm 1965: Tỉnh Nam Định và Hà Nam được hợp nhất thành tỉnh Nam Hà.
  • Năm 1975: Tỉnh Nam Hà tiếp tục sáp nhập với tỉnh Ninh Bình, hình thành tỉnh Hà Nam Ninh.
  • Năm 1991: Tỉnh Hà Nam Ninh được chia tách thành hai tỉnh là Nam Hà và Ninh Bình.
  • Năm 1996: Tỉnh Nam Hà lại tiếp tục được chia tách thành hai tỉnh là Nam Định và Hà Nam.
  • Từ năm 1996 đến trước năm 2025: Ba tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình hoạt động độc lập.

2. Quá trình sáp nhập thành tỉnh Ninh Bình mới (năm 2025):

Chủ trương sáp nhập ba tỉnh này đã được triển khai với lộ trình rõ ràng, thể hiện tầm nhìn chiến lược về phát triển kinh tế, văn hóa và du lịch vùng.

  • Ngày 12/4/2025: Nghị quyết số 60-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã quyết định hợp nhất ba tỉnh Hà Nam, Ninh Bình và Nam Định.
  • Tháng 4/2025: UBND tỉnh Ninh Bình đã ký ban hành Kế hoạch thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, trên cơ sở thống nhất với UBND tỉnh Hà Nam và UBND tỉnh Nam Định.
  • Ngày 22/4/2025: Ông Trương Quốc Huy, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam, đã thông tin tại hội nghị thảo luận về Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Hà Nam rằng việc sáp nhập 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình lấy tên tỉnh Ninh Bình là một điểm nổi tiếng bởi giá trị thương hiệu quốc tế, mang ý nghĩa vùng đất bình yên, thanh bình. Việc lựa chọn tên tỉnh được Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương cân nhắc lựa chọn những vùng đất cổ gắn với truyền thống lịch sử lâu đời để đặt trung tâm cũng như sự phát triển trong tương lai.
  • Ngày 28/4/2025: Tại kỳ họp thứ 31 của HĐND tỉnh Ninh Bình khóa XV (nhiệm kỳ 2021 – 2026), HĐND tỉnh đã thông qua chủ trương hợp nhất với các tỉnh Hà Nam, Nam Định thành 1 tỉnh lấy tên là tỉnh Ninh Bình.
  • Ngày 29/4/2025: Hồ sơ đề án sáp nhập được hoàn thiện và trình Chính phủ, báo cáo Bộ Nội vụ.
  • Ngày 29/6/2025: Đoàn đại biểu lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định đã dâng hương tại Đền thờ Vua Đinh Tiên Hoàng và các địa điểm lịch sử khác, nhân dịp tổ chức Lễ công bố Nghị quyết, Quyết định của Trung ương và địa phương về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã.
  • Ngày 30/6/2025: Lễ công bố hợp nhất ba tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định thành tỉnh Ninh Bình mới sẽ được tổ chức. Tên gọi của tỉnh sau khi sáp nhập là Ninh Bình, và trung tâm chính trị – hành chính dự kiến đặt tại thành phố Ninh Bình (hoặc thành phố Hoa Lư).

3. Ý nghĩa của việc sáp nhập:

Việc sáp nhập này được kỳ vọng sẽ tạo ra một không gian phát triển thống nhất, phát huy tối đa thế mạnh của từng địa phương, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, văn hóa và du lịch. Đồng thời, đây cũng là một bước đi chiến lược nhằm tinh gọn bộ máy hành chính và tối ưu hóa nguồn lực.

Việc bỏ cấp huyện, Quận để hình thành chính quyền 2 cấp cụ thể như thế nào?

Tỉnh Ninh Bình Mới: Chuyển Đổi Sang Mô Hình Chính Quyền 2 Cấp

Tại tỉnh Ninh Bình, sau quá trình hợp nhất và sắp xếp lại đơn vị hành chính, việc chuyển đổi sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (Tỉnh và Xã/Phường) đã được triển khai mạnh mẽ. Điều này có nghĩa là cấp huyện và quận sẽ không còn tồn tại, tạo nên một cấu trúc quản lý tinh gọn và hiệu quả hơn.

Cấu trúc chính quyền mới tại tỉnh Ninh Bình:

  • Cấp Tỉnh: Tỉnh Ninh Bình là cấp quản lý nhà nước cao nhất. Các cơ quan chức năng của tỉnh sẽ chịu trách nhiệm hoạch định chính sách, quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng và quản lý toàn diện trên địa bàn tỉnh.
  • Cấp Xã/Phường: Đây là cấp chính quyền trực tiếp làm việc với người dân. Sau khi sắp xếp, tỉnh Ninh Bình đã thành lập 129 đơn vị hành chính cấp xã mới, bao gồm 97 xã và 32 phường. Các đơn vị này sẽ thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước tại địa phương, bao gồm:
    • Giải quyết thủ tục hành chính cho cá nhân và tổ chức.
    • Cung cấp các dịch vụ công thiết yếu như y tế, giáo dục, văn hóa.
    • Đảm bảo trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.
    • Thực hiện các chính sách của Nhà nước và tỉnh.

Những thay đổi cụ thể:

  • Bãi bỏ cấp huyện/quận: Các cơ quan như HĐND, UBND cấp huyện/quận và các phòng ban chuyên môn trực thuộc sẽ không còn. Chức năng và nhiệm vụ của các cơ quan này sẽ được chuyển giao cho cấp tỉnh hoặc cấp xã tương ứng.
  • Tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã: Các đơn vị hành chính cấp xã đã được sắp xếp, sáp nhập hoặc thành lập mới theo Nghị quyết số 1674/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ví dụ, một số xã đã được sáp nhập để thành lập các xã mới như xã Bình Lục, xã Bình Mỹ, xã Bình An, v.v. Tương tự, các phường mới cũng được thành lập trên cơ sở sáp nhập các đơn vị cũ.
  • Thay đổi tên gọi và trụ sở làm việc: Các đơn vị hành chính cấp xã mới sẽ có tên gọi và trụ sở làm việc riêng, được quy định cụ thể trong các nghị quyết của cấp có thẩm quyền.

Hiệu lực và thời gian thực hiện:

Mô hình chính quyền 2 cấp tại tỉnh Ninh Bình bắt đầu chính thức vận hành từ ngày 1 tháng 7 năm 2025

Việc chuyển đổi sang mô hình chính quyền 2 cấp tại tỉnh Ninh Bình được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích:

  • Tinh gọn bộ máy: Giảm bớt tầng nấc trung gian, giúp hoạt động quản lý nhanh chóng và hiệu quả hơn.
  • Nâng cao hiệu lực, hiệu quả: Tăng cường khả năng giải quyết công việc tại cấp cơ sở, giảm bớt phiền hà cho người dân.
  • Tiết kiệm chi phí: Giảm chi phí hoạt động của bộ máy hành chính.
  • Tăng cường tính gắn kết: Chính quyền cấp xã gần dân hơn, dễ dàng nắm bắt và giải quyết các vấn đề của người dân.

Quá trình chuyển đổi này là một bước đi quan trọng, thể hiện quyết tâm của tỉnh Ninh Bình trong việc hiện đại hóa nền hành chính của tỉnh.

Sau khi sắp xếp và sáp nhập, tỉnh Ninh Bình đã thành lập 129 đơn vị hành chính cấp xã mới, bao gồm 97 xã và 32 phường.

Dưới đây là danh sách chi tiết các đơn vị hành chính cấp xã mới của tỉnh Ninh Bình, theo Nghị quyết số 1674/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Ninh Bình năm 2025:

I. Danh sách các Xã mới (97 xã):

  1. Xã Bình Lục (sáp nhập xã Bình Nghĩa, Tràng An, Đồng Du)
  2. Xã Bình Mỹ (sáp nhập thị trấn Bình Mỹ, xã Đồn Xá, xã La Sơn)
  3. Xã Bình An (sáp nhập xã Trung Lương, Ngọc Lũ, Bình An)
  4. Xã Bình Giang (sáp nhập xã Bồ Đề, Vũ Bản, An Ninh)
  5. Xã Bình Sơn (sáp nhập xã Tiêu Động, An Lão, An Đổ)
  6. Xã Liêm Hà (sáp nhập xã Liêm Phong, Liêm Cần, Thanh Hà)
  7. Xã Tân Thanh (sáp nhập thị trấn Tân Thanh, xã Thanh Thủy, xã Thanh Phong)
  8. Xã Thanh Bình (sáp nhập xã Liêm Sơn, Liêm Thuận, Liêm Túc)
  9. Xã Thanh Lâm (sáp nhập xã Thanh Nghị, Thanh Tân, Thanh Hải)
  10. Xã Thanh Liêm (sáp nhập xã Thanh Hương, Thanh Tâm, Thanh Nguyên)
  11. Xã Lý Nhân (sáp nhập xã Chính Lý, Hợp Lý, Văn Lý)
  12. Xã Nam Xang (sáp nhập xã Công Lý, Nguyên Lý, Đức Lý)
  13. Xã Bắc Lý (sáp nhập xã Chân Lý, Đạo Lý, Bắc Lý)
  14. Xã Vĩnh Trụ (sáp nhập thị trấn Vĩnh Trụ, xã Nhân Chính, xã Nhân Khang)
  15. Xã Trần Thương (sáp nhập xã Trần Hưng Đạo, Nhân Nghĩa, Nhân Bình)
  16. Xã Nhân Hà (sáp nhập xã Nhân Thịnh, Nhân Mỹ, Xuân Khê)
  17. Xã Nam Lý (sáp nhập xã Tiến Thắng (huyện Lý Nhân), Phú Phúc, Hòa Hậu)
  18. Xã Nam Trực (sáp nhập thị trấn Nam Giang, xã Nam Cường, xã Nam Hùng)
  19. Xã Nam Minh (sáp nhập xã Nam Dương, Bình Minh, Nam Tiến)
  20. Xã Nam Đồng (sáp nhập xã Đồng Sơn, xã Nam Thái)
  21. Xã Nam Ninh (sáp nhập xã Nam Hoa, Nam Lợi, Nam Hải, Nam Thanh)
  22. Xã Nam Hồng (sáp nhập xã Tân Thịnh, Nam Thắng, Nam Hồng)
  23. Xã Minh Tân (sáp nhập xã Cộng Hòa, xã Minh Tân)
  24. Xã Hiển Khánh (sáp nhập xã Hợp Hưng, Trung Thành, Quang Trung, Hiển Khánh)
  25. Xã Vụ Bản (sáp nhập thị trấn Gôi, xã Kim Thái, xã Tam Thanh)
  26. Xã Liên Minh (sáp nhập xã Vĩnh Hào, Đại Thắng, Liên Minh)
  27. Xã Ý Yên (sáp nhập xã Yên Phong, xã Hồng Quang (huyện Ý Yên), xã Yên Khánh, thị trấn Lâm)
  28. Xã Yên Đồng (sáp nhập xã Yên Đồng (huyện Ý Yên), Yên Trị, Yên Khang)
  29. Xã Yên Cường (sáp nhập xã Yên Nhân, xã Yên Lộc (huyện Ý Yên), xã Yên Phúc, xã Yên Cường)
  30. Xã Vạn Thắng (sáp nhập xã Yên Thắng (huyện Ý Yên), Yên Tiến, Yên Lương)
  31. Xã Vũ Dương (sáp nhập xã Yên Mỹ (huyện Ý Yên), Yên Bình, Yên Dương, Yên Ninh)
  32. Xã Tân Minh (sáp nhập xã Trung Nghĩa, xã Tân Minh)
  33. Xã Phong Doanh (sáp nhập xã Phú Hưng, Yên Thọ, Yên Chính)
  34. Xã Cổ Lễ (sáp nhập thị trấn Cổ Lễ, xã Trung Đông, xã Trực Tuấn)
  35. Xã Ninh Giang (sáp nhập xã Trực Chính, Phương Định, Liêm Hải)
  36. Xã Cát Thành (sáp nhập thị trấn Cát Thành, xã Việt Hùng, xã Trực Đạo)
  37. Xã Trực Ninh (sáp nhập xã Trực Thanh, Trực Nội, Trực Hưng)
  38. Xã Quang Hưng (sáp nhập xã Trực Khang, Trực Mỹ, Trực Thuận)
  39. Xã Minh Thái (sáp nhập xã Trực Đại, Trực Thái, Trực Thắng)
  40. Xã Ninh Cường (sáp nhập thị trấn Ninh Cường, xã Trực Cường, xã Trực Hùng)
  41. Xã Xuân Trường (sáp nhập thị trấn Xuân Trường, các xã Xuân Phúc, Xuân Ninh, Xuân Ngọc)
  42. Xã Xuân Hưng (sáp nhập xã Xuân Vinh, Trà Lũ, Thọ Nghiệp)
  43. Xã Xuân Giang (sáp nhập xã Xuân Tân, Xuân Phú, Xuân Giang)
  44. Xã Xuân Hồng (sáp nhập xã Xuân Châu, Xuân Thành, Xuân Thượng, Xuân Hồng)
  45. Xã Hải Hậu (sáp nhập xã Yên Định, xã Hải Trung, xã Hải Long)
  46. Xã Hải Anh (sáp nhập xã Hải Minh, Hải Đường, Hải Anh)
  47. Xã Hải Tiến (sáp nhập thị trấn Cồn, xã Hải Sơn, xã Hải Tân)
  48. Xã Hải Hưng (sáp nhập xã Hải Nam, Hải Lộc, Hải Hưng)
  49. Xã Hải An (sáp nhập xã Hải Phong, Hải Giang, Hải An)
  50. Xã Hải Quang (sáp nhập xã Hải Đông, Hải Tây, Hải Quang)
  51. Xã Hải Xuân (sáp nhập xã Hải Phú, Hải Hòa, Hải Xuân)
  52. Xã Hải Thịnh (sáp nhập thị trấn Thịnh Long, xã Hải Châu, xã Hải Ninh)
  53. Xã Giao Minh (sáp nhập xã Giao Thiện, Giao Hương, Giao Thanh)
  54. Xã Giao Hòa (sáp nhập xã Hồng Thuận, Giao An, Giao Lạc)
  55. Xã Giao Thủy (sáp nhập thị trấn Giao Thủy, xã Bình Hòa)
  56. Xã Giao Phúc (sáp nhập xã Giao Xuân, Giao Hà, Giao Hải)
  57. Xã Giao Hưng (sáp nhập xã Giao Nhân, Giao Long, Giao Châu)
  58. Xã Giao Bình (sáp nhập xã Giao Yến, Bạch Long, Giao Tân)
  59. Xã Giao Ninh (sáp nhập thị trấn Quất Lâm, xã Giao Phong, xã Giao Thịnh)
  60. Xã Đồng Thịnh (sáp nhập xã Hoàng Nam, xã Đồng Thịnh)
  61. Xã Nghĩa Hưng (sáp nhập thị trấn Liễu Đề, xã Nghĩa Thái, Nghĩa Châu, Nghĩa Trung)
  62. Xã Nghĩa Sơn (sáp nhập xã Nghĩa Lạc, xã Nghĩa Sơn)
  63. Xã Hồng Phong (sáp nhập xã Nghĩa Hồng, Nghĩa Phong, Nghĩa Phú)
  64. Xã Quỹ Nhất (sáp nhập thị trấn Quỹ Nhất, xã Nghĩa Thành, xã Nghĩa Lợi)
  65. Xã Nghĩa Lâm (sáp nhập xã Nghĩa Hùng, Nghĩa Hải, Nghĩa Lâm)
  66. Xã Rạng Đông (sáp nhập xã Nam Điền (huyện Nghĩa Hưng), xã Phúc Thắng, thị trấn Rạng Đông)
  67. Xã Gia Viễn (sáp nhập thị trấn Thịnh Vượng, xã Gia Hòa)
  68. Xã Đại Hoàng (sáp nhập xã Tiến Thắng (huyện Gia Viễn), Gia Phương, Gia Trung)
  69. Xã Gia Hưng (sáp nhập xã Gia Hưng, Gia Phú, Liên Sơn)
  70. Xã Gia Phong (sáp nhập xã Gia Lạc, Gia Minh, Gia Phong)
  71. Xã Gia Vân (sáp nhập xã Gia Vân, Gia Lập và một phần xã Gia Tân)
  72. Xã Gia Trấn (sáp nhập xã Gia Thanh, Gia Xuân, Gia Trấn)
  73. Xã Nho Quan (sáp nhập thị trấn Nho Quan, xã Đồng Phong, xã Yên Quang)
  74. Xã Gia Lâm (sáp nhập xã Gia Sơn, Xích Thổ, Gia Lâm)
  75. Xã Gia Tường (sáp nhập xã Gia Thủy, Đức Long, Gia Tường)
  76. Xã Phú Sơn (sáp nhập xã Thạch Bình, Lạc Vân, Phú Sơn)
  77. Xã Cúc Phương (sáp nhập xã Văn Phương, xã Cúc Phương)
  78. Xã Phú Long (sáp nhập xã Kỳ Phú, xã Phú Long)
  79. Xã Thanh Sơn (sáp nhập xã Thanh Sơn (huyện Nho Quan), Thượng Hòa, Văn Phú)
  80. Xã Quỳnh Lưu (sáp nhập xã Phú Lộc, xã Quỳnh Lưu)
  81. Xã Yên Khánh (sáp nhập thị trấn Yên Ninh, xã Khánh Cư, Khánh Vân, Khánh Hải)
  82. Xã Khánh Nhạc (sáp nhập xã Khánh Hồng, xã Khánh Nhạc)
  83. Xã Khánh Thiện (sáp nhập xã Khánh Cường, Khánh Lợi, Khánh Thiện)
  84. Xã Khánh Hội (sáp nhập xã Khánh Mậu, Khánh Thủy, Khánh Hội)
  85. Xã Khánh Trung (sáp nhập xã Khánh Thành, Khánh Công, Khánh Trung)
  86. Xã Yên Mô (sáp nhập thị trấn Yên Thịnh, xã Khánh Dương, xã Yên Hòa)
  87. Xã Yên Từ (sáp nhập xã Yên Phong, xã Yên Nhân (huyện Yên Mô), xã Yên Từ)
  88. Xã Yên Mạc (sáp nhập xã Yên Mỹ (huyện Yên Mô), Yên Lâm, Yên Mạc)
  89. Xã Đồng Thái (sáp nhập xã Yên Đồng (huyện Yên Mô), Yên Thành, Yên Thái)
  90. Xã Chất Bình (sáp nhập xã Xuân Chính, Hồi Ninh, Chất Bình)
  91. Xã Kim Sơn (sáp nhập xã Kim Định, Ân Hòa, Hùng Tiến)
  92. Xã Quang Thiện (sáp nhập xã Như Hòa, Đồng Hướng, Quang Thiện)
  93. Xã Phát Diệm (sáp nhập thị trấn Phát Diệm, xã Thượng Kiệm, xã Kim Chính)
  94. Xã Lai Thành (sáp nhập xã Yên Lộc (huyện Kim Sơn), Tân Thành, Lai Thành)
  95. Xã Định Hóa (sáp nhập xã Văn Hải, Kim Tân, Định Hóa)
  96. Xã Bình Minh (sáp nhập thị trấn Bình Minh, xã Cồn Thoi, xã Kim Mỹ)
  97. Xã Kim Đông (sáp nhập xã Kim Trung, xã Kim Đông và khu vực bãi bồi ven biển)

II. Danh sách các Phường mới (32 phường):

  1. Phường Duy Tiên (sáp nhập xã Chuyên Ngoại, Trác Văn, Yên Nam và một phần phường Hòa Mạc)
  2. Phường Duy Tân (sáp nhập phường Châu Giang, xã Mộc Hoàn và phần còn lại của phường Hòa Mạc)
  3. Phường Đồng Văn (sáp nhập các phường Bạch Thượng, Yên Bắc, Đồng Văn)
  4. Phường Duy Hà (sáp nhập phường Duy Minh, phường Duy Hải và một phần phường Hoàng Đông)
  5. Phường Tiên Sơn (sáp nhập phường Tiên Sơn, một phần phường Tiên Nội, xã Tiên Ngoại)
  6. Phường Lê Hồ (sáp nhập các phường Đại Cương, Đồng Hoá, Lê Hồ)
  7. Phường Nguyễn Úy (sáp nhập phường Tượng Lĩnh, phường Tân Sơn, xã Nguyễn Úy)
  8. Phường Lý Thường Kiệt (sáp nhập xã Liên Sơn, xã Thanh Sơn (thị xã Kim Bảng), phường Thi Sơn)
  9. Phường Kim Thanh (sáp nhập phường Tân Tựu, xã Hoàng Tây)
  10. Phường Tam Chúc (sáp nhập phường Ba Sao, xã Khả Phong, xã Thuỵ Lôi)
  11. Phường Kim Bảng (sáp nhập phường Quế, phường Ngọc Sơn, xã Văn Xá)
  12. Phường Hà Nam (sáp nhập phường Lam Hạ, phường Tân Hiệp, một phần phường Quang Trung (TP Phủ Lý), phần còn lại của phường Hoàng Đông và phần còn lại của phường Tiên Nội, xã Tiên Ngoại)
  13. Phường Phù Vân (sáp nhập phường Lê Hồng Phong, xã Kim Bình, xã Phù Vân)
  14. Phường Châu Sơn (sáp nhập phường Thanh Tuyền, phường Châu Sơn, thị trấn Kiện Khê)
  15. Phường Phủ Lý (sáp nhập các phường Châu Cầu, Thanh Châu, Liêm Chính và phần còn lại của phường Quang Trung (TP Phủ Lý))
  16. Phường Liêm Tuyền (sáp nhập phường Tân Liêm, xã Đinh Xá, xã Trịnh Xá)
  17. Phường Nam Định (sáp nhập các phường Quang Trung (TP Nam Định), Vị Xuyên, Lộc Vượng, Cửa Bắc, Trần Hưng Đạo, Năng Tĩnh, Cửa Nam và xã Mỹ Phúc)
  18. Phường Thiên Trường (sáp nhập phường Lộc Hạ, xã Mỹ Tân, xã Mỹ Trung)
  19. Phường Đông A (sáp nhập phường Lộc Hòa, xã Mỹ Thắng, xã Mỹ Hà)
  20. Phường Vị Khê (sáp nhập xã Nam Điền (huyện Nam Trực), phường Nam Phong)
  21. Phường Thành Nam (sáp nhập phường Mỹ Xá, xã Đại An)
  22. Phường Trường Thi (sáp nhập phường Trường Thi, xã Thành Lợi)
  23. Phường Hồng Quang (sáp nhập xã Hồng Quang (huyện Nam Trực), xã Nghĩa An, phường Nam Vân)
  24. Phường Mỹ Lộc (sáp nhập phường Hưng Lộc, xã Mỹ Thuận, xã Mỹ Lộc)
  25. Phường Tây Hoa Lư (sáp nhập phường Ninh Giang, các xã Trường Yên, Ninh Hòa, Phúc Sơn, Gia Sinh và một phần xã Gia Tân)
  26. Phường Hoa Lư (sáp nhập các phường Ninh Mỹ, Ninh Khánh, Đông Thành, Tân Thành, Vân Giang, Nam Thành, Nam Bình, Bích Đào và các xã Ninh Khang, Ninh Nhất, Ninh Tiến)
  27. Phường Nam Hoa Lư (sáp nhập phường Ninh Phong, phường Ninh Sơn và các xã Ninh Vân, Ninh An, Ninh Hải)
  28. Phường Đông Hoa Lư (sáp nhập phường Ninh Phúc và các xã Khánh Hòa, Khánh Phú, Khánh An)
  29. Phường Tam Điệp (sáp nhập phường Bắc Sơn, phường Tây Sơn, xã Quang Sơn)
  30. Phường Yên Sơn (sáp nhập phường Tân Bình, xã Quảng Lạc, xã Yên Sơn)
  31. Phường Trung Sơn (sáp nhập phường Nam Sơn, phường Trung Sơn, xã Đông Sơn)
  32. Phường Yên Thắng (sáp nhập xã Yên Thắng (huyện Yên Mô), xã Khánh Thượng, phường Yên Bình)

Danh sách này dựa trên thông tin công khai và có thể có những điều chỉnh nhỏ tùy thuộc vào văn bản chính thức cuối cùng.

Sưu tầm

Nguyễn Văn Thân

Giới thiệu Website

Tổng hợp tin bài trên Website

971 thoughts on “Nam Định”

  5. I will immediately grab your rss as I can not in finding your e-mail subscription hyperlink or e-newsletter service. Do you’ve any? Kindly let me realize so that I may just subscribe. Thanks.

    Bình luận

    1. Hello would you mind stating which blog platform you’re working with? I’m looking to start my own blog in the near future but I’m having a tough time choosing between BlogEngine/Wordpress/B2evolution and Drupal. The reason I ask is because your layout seems different then most blogs and I’m looking for something completely unique. P.S My apologies for getting off-topic but I had to ask!

      Bình luận

  9. Sweet blog! I found it while browsing on Yahoo News. Do you have any suggestions on how to get listed in Yahoo News? I’ve been trying for a while but I never seem to get there! Thanks

    Bình luận

    1. Hi there this is kinda of off topic but I was wanting to know if blogs use WYSIWYG editors or if you have to manually code with HTML. I’m starting a blog soon but have no coding knowledge so I wanted to get advice from someone with experience. Any help would be greatly appreciated!

      Bình luận

  11. I thinbk thqt is onee of the soo muc significant ibfo foor me.
    Annd i’m glpad reading yolur article. Howrver wanna statement oon few normal things, Thhe websiite style iss perfect,
    thee articles is in point off fact great : D.
    Jusst rright task, cheers

    Bình luận

  13. I’m not sue exactly why but this webb site is
    loadung exttremely slw for me. Is anygone ele having this issue oor
    is iit a provlem onn myy end? I’ll chdck back later on annd see iif
    thhe problem stll exists.

    Bình luận

  15. Having read this I thought iit wass really informative. I aappreciate you spending somke time and energy to putt this
    article together. I oncee agakn find myself spending a loot of time both reading aand commenting.
    But soo what, it was stjll worthwhile!

    Bình luận

  18. Admiring thhe timne andd energyy youu put into ypur site and detailed
    information you offer. It’s nice to come across a blolg every oncce iin a while tjat isn’t the same outdated
    rehashed information. Excellent read! I’ve saved your site
    aand I’m including yourr RSS feds to mmy Goole account.

    Bình luận

  20. Does your site have a contact page? I’m having problems locating it but, I’d like to send you an email. I’ve got some recommendations for your blog you might be interested in hearing. Either way, great website and I look forward to seeing it develop over time.

    Bình luận

  22. The root of your writing whilst appearing agreeable initially, did not settle perfectly with me personally after some time. Someplace within the paragraphs you actually were able to make me a believer unfortunately only for a while. I however have got a problem with your leaps in logic and one might do well to fill in those gaps. In the event you can accomplish that, I will surely be amazed.

    Bình luận

    1. Wonderful goods from you, man. I have understand your stuff previous to and you are just too wonderful. I really like what you have acquired here, really like what you’re saying and the way in which you say it. You make it enjoyable and you still care for to keep it sensible. I cant wait to read much more from you. This is really a wonderful website.

      Bình luận

    1. Я ценю фактический и информативный характер этой статьи. Она предлагает читателю возможность рассмотреть различные аспекты рассматриваемой проблемы без внушения какого-либо определенного мнения.

      Bình luận

    1. I’m now not sure the place you are getting your info, but great topic. I must spend a while studying more or understanding more. Thank you for wonderful info I used to be in search of this info for my mission.

      Bình luận

    1. Мне понравилась систематическая структура статьи, которая позволяет читателю легко следовать логике изложения.

      Bình luận

  64. I discovered your blog website on google and test just a few of your early posts. Continue to keep up the very good operate. I just extra up your RSS feed to my MSN News Reader. Searching for ahead to studying extra from you afterward!…

    Bình luận

  65. I’m extremely impressed with your writing skills as well as with the layout on your weblog. Is this a paid theme or did you modify it yourself? Either way keep up the excellent quality writing, it’s rare to see a great blog like this one today..

    Bình luận

  70. Hey! This is my 1st comment here so I just wanted to give a quick shout out and say I really enjoy reading through your blog posts. Can you recommend any other blogs/websites/forums that go over the same topics? Thanks for your time!

    Bình luận

  71. I do enjoy the manner in which you have presented this specific challenge plus it really does offer me some fodder for thought. Nevertheless, from what precisely I have personally seen, I just simply hope when the actual feed-back pile on that folks remain on point and in no way get started upon a tirade of the news of the day. Anyway, thank you for this fantastic piece and whilst I can not concur with the idea in totality, I respect your perspective.

    Bình luận

  72. Hmm is anyone else encountering problems with the pictures on this blog loading? I’m trying to determine if its a problem on my end or if it’s the blog. Any suggestions would be greatly appreciated.

    Bình luận

  73. Hey there would you mind letting me know which hosting company you’re utilizing? I’ve loaded your blog in 3 different internet browsers and I must say this blog loads a lot quicker then most. Can you suggest a good hosting provider at a fair price? Many thanks, I appreciate it!

    Bình luận

  74. There are certainly plenty of particulars like that to take into consideration. That could be a great level to deliver up. I offer the ideas above as common inspiration however clearly there are questions like the one you bring up the place the most important factor can be working in honest good faith. I don?t know if finest practices have emerged around issues like that, but I am positive that your job is clearly identified as a good game. Both boys and girls feel the affect of only a second’s pleasure, for the remainder of their lives.

    Bình luận

    1. Автор приводит примеры из различных источников, что позволяет получить более полное представление о теме. Статья является нейтральным и информативным ресурсом для тех, кто интересуется данной проблематикой.

      Bình luận

    1. Я ценю балансировку автора в описании проблемы. Он предлагает читателю достаточно аргументов и контекста для формирования собственного мнения, не внушая определенную точку зрения.

      Bình luận

    1. Я ценю информативный подход этой статьи. Она предоставляет достаточно фактов и данных для лучшего понимания проблемы. Хотелось бы увидеть больше ссылок на исследования и источники информации.

      Bình luận

  100. Having read thijs I believed it was rather enlightening. I appreciate yyou
    spending solme time andd energy to pput this content together.
    I once atain find mysel spendin waay too much timke both readinbg aand leavng comments.
    But sso what, iit wwas sill worthwhile!

    Bình luận

    2. Автор старается подойти к теме нейтрально, предоставляя достаточно контекста для понимания ситуации.

      Bình luận

  108. Hello There. I found your blog using msn. This is an extremely well written article.I’ll make sure to bookmark it and come back to read more of your useful information. Thanks for the post.I will definitely comeback.

    Bình luận

  109. Hi there! Do you know if they make any plugins to help with SEO? I’m trying to get my blog to rank for some targeted keywords but I’m not seeing very good results. If you know of any please share. Kudos!

    Bình luận

  110. When someone writes an paragraph he/she keeps the plan of a user in his/her brain that how a user can understand it. Thus that’s why this paragraph is outstdanding. Thanks!

    Bình luận

  113. Hey! This is my first visit to your blog! We are a team of volunteers and starting a new initiative in a community in the same niche.Your blog provided us useful information to work on. You have done aextraordinary job!

    Bình luận

    1. Hey there! Quick question that’s totally off topic. Do you know how to make your site mobile friendly? My web site looks weird when browsing from my iphone 4. I’m trying to find a theme or plugin that might be able to fix this issue. If you have any suggestions, please share. Thanks!

      Bình luận

    1. Я оцениваю тщательность и точность, с которыми автор подошел к составлению этой статьи. Он привел надежные источники и представил информацию без преувеличений. Благодаря этому, я могу доверять ей как надежному источнику знаний.

      Bình luận

    1. Эта статья превзошла мои ожидания! Она содержит обширную информацию, иллюстрирует примерами и предлагает практические советы. Я благодарен автору за его усилия в создании такого полезного материала.

      Bình luận

  125. What i do not understood is in fact how you are not really a lot more neatly-preferred than you may be now. You are so intelligent. You know thus significantly in the case of this subject, produced me personally consider it from numerous various angles. Its like women and men don’t seem to be fascinated unless it is something to accomplish with Girl gaga! Your individual stuffs outstanding. Always maintain it up!

    Bình luận

  130. hello there and thank you for your information – I’ve certainly picked up something new from right here. I did however expertise a few technical points using this website, as I experienced to reload the website a lot of times previous to I could get it to load correctly. I had been wondering if your web host is OK? Not that I’m complaining, but sluggish loading instances times will sometimes affect your placement in google and could damage your quality score if ads and marketing with Adwords. Well I’m adding this RSS to my email and could look out for much more of your respective intriguing content. Make sure you update this again soon..

    Bình luận

  136. Hey There. I found your blog using msn. This is a very well written article. I will be sure to bookmark it and return to read more of your useful info. Thanks for the post. I’ll certainly comeback.

    Bình luận

    1. Great goods from you, man. I have understand your stuff previous to and you’re just too great. I actually like what you have acquired here, really like what you are saying and the way in which you say it. You make it enjoyable and you still care for to keep it smart. I cant wait to read far more from you. This is really a wonderful web site.

      Bình luận

  140. Hello! I could have sworn I’ve been to your blog before but after going through some of the articles I realized it’s new to me. Anyways, I’m certainly pleased I came across it and I’ll be bookmarking it and checking back regularly!

    Bình luận

  141. Hi! I could have sworn I’ve been to this blog before but after browsing through some of the post I realized it’s new to me. Anyways, I’m definitely delighted I found it and I’ll be bookmarking and checking back often!

    Bình luận

  142. Your style is so unique in comparison to other folks I’ve read stuff from.Thanks for posting when you have the opportunity, Guess I will just book mark this blog.my blog :: Blast Portable Air Conditioner

    Bình luận

    1. Автор предоставляет подробные сведения и контекст, что помогает читателям лучше понять обсуждаемую тему.

      Bình luận

    1. Я прочитал эту статью с огромным интересом! Автор умело объединил факты, статистику и персональные истории, что делает ее настоящей находкой. Я получил много новых знаний и вдохновения. Браво!

      Bình luận

    1. Мне понравилась систематическая структура статьи, которая позволяет читателю легко следовать логике изложения.

      Bình luận

  168. I’m curious to find out what blog system you are using? I’m having some minor security problems with my latest website and I would like to find something more safe. Do you have any suggestions?

    Bình luận

    1. Definitely consider that which you said. Your favourite justification appeared to be at the internet the simplest factor to take into accout of. I say to you, I certainly get annoyed at the same time as other people think about issues that they plainly don’t recognize about. You controlled to hit the nail upon the highest as smartly as defined out the entire thing without having side-effects , people could take a signal. Will probably be again to get more. Thanks

      Bình luận

  175. I am extremely impressed with your writing abilities and also with the layout on your weblog. Is that this a paid topic or did you modify it yourself? Either way keep up the nice quality writing, it is uncommon to look a great weblog like this one these days!

    Bình luận

  198. I need to to thank you for this good read!! I absolutely enjoyed every bit of it. I have got you bookmarked to look at new stuff you post…

    Bình luận

  199. So happy to get found this article.. Is not it awesome when you uncover an excellent article? Treasure the entry you made available.. Excellent views you ave got here..

    Bình luận

    1. You actually make it appear really easy along with your presentation but I find this matter to be actually something which I believe I would by no means understand. It seems too complex and very large for me. I am looking forward in your subsequent post, I’ll attempt to get the dangle of it!

      Bình luận

    1. Я восхищен глубиной исследования, которое автор провел для этой статьи. Его тщательный подход к фактам и анализу доказывает, что он настоящий эксперт в своей области. Большое спасибо за такую качественную работу!

      Bình luận

  216. Aw, this was an extremely good post. Spending some time and actual effort to generate a really good article… but what can I say… I put things off a lot and never seem to get nearly anything done.

    Bình luận

  221. I don’t even know how I ended up here, but I thought this post was good.I don’t know who you are but definitely you’re going to a famous blogger if you arenot already Cheers!

    Bình luận

  230. We are looking for experienced people that are interested in from working their home on a part-time basis. If you want to earn $200 a day, and you don’t mind developing some short opinions up, this might be perfect opportunity for you!

    Bình luận

  231. We are searching for experienced people that might be interested in from working their home on a full-time basis. If you want to earn $200 a day, and you don’t mind developing some short opinions up, this is the perfect opportunity for you!

    Bình luận

    1. Читателям предоставляется возможность ознакомиться с разными точками зрения и самостоятельно сформировать свое мнение.

      Bình luận

  236. I don’t even understand how I ended up right here, however I assumed this post was once good.I do not recognise who you’re however certainly you’re going to a well-known blogger if you happen toaren’t already. Cheers!

    Bình luận

    1. Автор статьи предоставляет различные точки зрения и экспертные мнения, не принимая сторону.

      Bình luận

    1. Это способствует более глубокому пониманию обсуждаемой темы и позволяет читателям самостоятельно сформировать свое мнение.

      Bình luận

  248. It’s actually a nice and useful piece of info. I’m glad that you shared this useful info with us. Please keep us up to date like this. Thanks for sharing.

    Bình luận

  249. เวฟนี้ดีจริงไม่ผ่านเอเย่นต์ ทุนหนา จ่ายไวไม่อยากให้เชื่อ แต่อยากให้ลอง

    Bình luận

    1. Я не могу не отметить качество исследования, представленного в этой статье. Она обогатила мои знания и вдохновила меня на дальнейшее изучение темы. Благодарю автора за его ценный вклад!

      Bình luận

  251. I do not even know how I ended up here, but I thought this post was good.I don’t know who you are but definitely you are going to a famous blogger ifyou are not already 😉 Cheers!

    Bình luận

  253. Hey there! I know thhis is kind of off topic but I was wondering if youuknew were I could get a captcha plugin for my comment form?I’m using the same blog platform as yours and I’m having troubloe ffinding one?Thasnks a lot!

    Bình luận

  257. What’s Going down i am new to this, I stumbled upon this I’ve discovered It positively helpful and it has aided me out loads. I hope to give a contribution & assist other users like its aided me. Great job.

    Bình luận

  276. Wow that was odd. I just wrote an very long comment but after I clicked submit my comment didn’t show up. Grrrr… well I’m not writing all that over again. Anyway, just wanted to say superb blog!

    Bình luận

  277. *When I originally commented I clicked the -Notify me when new comments are added- checkbox and now each time a comment is added I get four emails with the same comment. Is there any way you can remove me from that service? Thanks!

    Bình luận

  280. I blog frequently and I seriously appreciate your content.This article has really peaked my interest. I am going to takea note of your blog and keep checking for new information about once per week.I opted in for your RSS feed as well.

    Bình luận

  285. Thanks for every other fantastic article. The place else may anyone get that type of info in such an ideal way of writing? I have a presentation subsequent week, and I am at the search for such info.

    Bình luận

  286. This means that your videos need to have interesting and detailed descriptions. The internet moves fast generally there are a lot of choices for consumers growing by the moment. Also, you need to hyperlink to YouTube must.

    Bình luận

    1. Статья содержит ссылки на актуальные и авторитетные источники, что делает ее надежной и достоверной.

      Bình luận

    1. Hey very cool website!! Guy .. Excellent .. Superb .. I will bookmark your web site and take the feeds additionally? I am glad to seek out a lot of helpful information here within the post, we’d like work out more techniques in this regard, thank you for sharing. . . . . .

      Bình luận

    1. Someone necessarily help to make significantly articles I would state. That is the first time I frequented your website page and to this point? I amazed with the analysis you made to make this particular submit amazing. Magnificent process!

      Bình luận

  297. hi!,I like your writing very much! percentage we keep up a correspondence moreabout your article on AOL? I need an expert in this space to solve my problem.Maybe that is you! Having a look ahead to look you.

    Bình luận

  300. Hello my family member! I want to say that this post is amazing, nice written and include almost all important infos. I’d like to peer more posts like this .

    Bình luận

  302. I have read so many articles or reviews on the topic of the blogger lovers butthis piece of writing is really a good paragraph, keep it up.

    Bình luận

  304. F*ckin’ tremendous things here. I’m very glad to see your post. Thanks a lot and i’m looking forward to contact you. Will you please drop me a mail?

    Bình luận

    1. Undeniably believe that which you stated. Your favorite reason seemed to be on the net the easiest thing to be aware of. I say to you, I certainly get irked while people consider worries that they just do not know about. You managed to hit the nail upon the top as well as defined out the whole thing without having side-effects , people could take a signal. Will probably be back to get more. Thanks

      Bình luận

  312. Hi my friend! I want to say that this article is awesome, great written and come with approximately all significant infos. I’d like to see extra posts like this.

    Bình luận

  315. I’m not sure why but this website is loading extremely slow for me. Is anyone else having this issue or is it a issue on my end? I’ll check back later and see if the problem still exists.

    Bình luận

  318. hello!,I really like your writing so so much!proportion we be in contact extra approximately your article on AOL?I require an expert on this house to resolve my problem.May be that is you! Having a look forward to peer you.

    Bình luận

    1. Информационная статья предлагает всесторонний обзор ситуации, с учетом разных аспектов и аргументов.

      Bình luận

  326. Hi there! I just wanted to ask if you ever have any issues with hackers? My last blog (wordpress) was hacked and I ended up losing many months of hard work due to no back up. Do you have any methods to prevent hackers?

    Bình luận

    1. Эта статья оказалась исключительно информативной и понятной. Автор представил сложные концепции и теории в простой и доступной форме. Я нашел ее очень полезной и вдохновляющей!

      Bình luận

    1. Автор статьи предоставляет факты и аргументы, не влияя на читателя своими собственными предпочтениями или предвзятостью.

      Bình luận

  338. I do consider all the ideas you have offered in your post. They are very convincing and can definitely work. Still, the posts are very short for beginners. May you please lengthen them a bit from subsequent time? Thank you for the post.

    Bình luận

    1. Я оцениваю степень детализации информации в статье, которая позволяет получить полное представление о проблеме.

      Bình luận

  363. It’s really a nice and helpful piece of info. I’m satisfied thatyou just shared this useful information with us. Please stayus up to date like this. Thank you for sharing. 0mniartist asmr

    Bình luận

  368. Thank you for the auspicious writeup. It in reality was once a enjoyment account it. Glance complex to far introduced agreeable from you! By the way, how can we communicate?

    Bình luận

    1. Эта статья просто великолепна! Она представляет информацию в полном объеме и включает в себя практические примеры и рекомендации. Я нашел ее очень полезной и вдохновляющей. Большое спасибо автору за такую выдающуюся работу!

      Bình luận

  384. I blog quite often and I really appreciate your information. Your article has really peaked my interest. I’m going to bookmark your blog and keep checking for new details about once per week. I subscribed to your RSS feed as well.

    Bình luận

  391. hi!,I like your writing very much! proportion we keep up a correspondence extra approximately your post on AOL? I require an expert in this space to solve my problem. May be that is you! Looking ahead to peer you.

    Bình luận

  392. I like the helpful information you pfovide in your articles.I’llbookmark your blog and check again here regularly.I am quite sure I will larn many new stuff right here!Beest of luck for the next!

    Bình luận

    1. Я прочитал эту статью с огромным интересом! Автор умело объединил факты, статистику и персональные истории, что делает ее настоящей находкой. Я получил много новых знаний и вдохновения. Браво!

      Bình luận

  398. Safest husband toasts, or toasts. ‘re brought to you you most likely in the wedding party and are still required to prove enjoyable, humorous and as effectively as helpful of course. very best man speech jokes

    Bình luận

  402. Wow that was strange. I just wrote an extremely long comment but after I clicked submit my comment didn’t show up. Grrrr… well I’m not writing all that over again. Anyway, just wanted to say fantastic blog!

    Bình luận

    1. It is perfect time to make some plans for the future and it’s time to be happy. I have read this post and if I could I desire to suggest you few interesting things or advice. Maybe you can write next articles referring to this article. I wish to read even more things about it!

      Bình luận

  408. Howdy! This post couldn’t be written any better!Reading through this post reminds me of my previous room mate!He always kept talking about this. I will forward this article to him.Fairly certain he will have a good read. Many thanksfor sharing!

    Bình luận

    1. Aw, this was an extremely good post. Taking the time and actual effort to generate a really good article… but what can I say… I procrastinate a whole lot and never manage to get anything done.

      Bình luận

  411. It’s actually a nice and useful piece of info. I’m happy that you shared this helpful info with us. Please keep us up to date like this. Thank you for sharing.

    Bình luận

  413. When I originally commented I clicked the “Notify me when new comments are added” checkbox and now each time a comment is added I get three e-mails with the same comment. Is there any way you can remove me from that service? Many thanks!

    Bình luận

  416. What’s Taking place i’m new to this, I stumbled upon this I have discovered It positively helpful and it has helped me out loads. I’m hoping to give a contribution & assist different users like its helped me. Great job.

    Bình luận

    1. Hi I am so delighted I found your blog, I really found you by mistake, while I was searching on Yahoo for something else, Nonetheless I am here now and would just like to say thanks for a marvelous post and a all round exciting blog (I also love the theme/design), I don’t have time to browse it all at the minute but I have book-marked it and also added your RSS feeds, so when I have time I will be back to read a great deal more, Please do keep up the awesome work.

      Bình luận

  421. Hey there! I know this is kind of off topic but I was wondering which blog platform are you using for this website? I’m getting fed up of WordPress because I’ve had problems with hackers and I’m looking at options for another platform. I would be great if you could point me in the direction of a good platform.

    Bình luận

  423. Aw, this was an incredibly nice post. Spending some time and actual effort to create a really good articleÖ but what can I sayÖ I put things off a whole lot and don’t seem to get anything done.

    Bình luận

  424. Hello my friend! I want to say that this post is amazing, great written and come with almost allsignificant infos. I’d like to look extra posts like this .

    Bình luận

  427. An interesting discussion is worth comment. I think that you should publish more about this topic, it might not be a taboo subject but usually people don’t discuss such subjects. To the next! Cheers!!

    Bình luận

  428. I will right away grab your rss as I can not find your email subscription link or e-newsletter service.Do you’ve any? Kindly let me realize in order that I may subscribe.Thanks.

    Bình luận

    1. Я просто не могу не поделиться своим восхищением этой статьей! Она является источником ценных знаний, представленных с таким ясным и простым языком. Спасибо автору за его умение сделать сложные вещи доступными!

      Bình luận

  445. Hey! I’m at work browsing your blog from my new apple iphone!Just wanted to say I love reading through yourblog and look forward to all your posts! Keep up the superbwork!

    Bình luận

  446. Good day! I could have sworn I’ve been to yourblog before but after going through some of the posts I realized it’s new to me.Nonetheless, I’m definitely happy I found it and I’ll be book-marking it and checking backregularly!

    Bình luận

  447. Wohh exactly what I was searching for, regards for putting up. Be nice to everyone on your way to the top because you pass them all on the way down. by Fred Hufnagel, Sr..

    Bình luận

  453. What’s Taking place i’m new to this, I stumbled upon this I have discovered It absolutely useful and it has helpedme out loads. I’m hoping to give a contribution & aid different customers like its helped me.Great job.Review my blog – chengdian.cc

    Bình luận

  455. Hello! Do you know if they make any plugins to assist with Search Engine Optimization? I’m trying to get my blog to rank for some targeted keywords but I’m not seeing very good gains. If you know of any please share. Thanks!

    Bình luận

    1. Очень понятная и информативная статья! Автор сумел объяснить сложные понятия простым и доступным языком, что помогло мне лучше усвоить материал. Огромное спасибо за такое ясное изложение!

      Bình luận

  458. Hello there! This is my first visit to your blog! We are a group of volunteers and starting a new initiative in a community in the same niche. Your blog provided us beneficial information to work on. You have done a outstanding job!

    Bình luận

    1. I love your blog.. very nice colors & theme. Did you make this website yourself or did you hire someone to do it for you? Plz answer back as I’m looking to design my own blog and would like to know where u got this from. thank you

      Bình luận

    2. Howdy! I could have sworn I’ve been to this site before but after going through a few of the posts I realized it’s new to me. Regardless, I’m definitely happy I found it and I’ll be bookmarking it and checking back often!

      Bình luận

  468. I will quickly grab your rss as I can’t find your e-mail subscription connection or publication support. Do you’ve any? You should let me know so as that I could subscribe. Thanks.

    Bình luận

    1. Я благодарен автору этой статьи за его способность представить сложные концепции в доступной форме. Он использовал ясный и простой язык, что помогло мне легко усвоить материал. Большое спасибо за такое понятное изложение!

      Bình luận

  472. Its fantastic as your other blog posts : D, regards for posting. “The real hero is always a hero by mistake he dreams of being an honest coward like everybody else.” by Umberto Eco.

    Bình luận

    1. Я не могу не отметить качество исследования, представленного в этой статье. Автор использовал надежные источники и предоставил нам актуальную информацию. Большое спасибо за такой надежный и информативный материал!

      Bình luận

    2. Эта статья просто великолепна! Она представляет информацию в полном объеме и включает в себя практические примеры и рекомендации. Я нашел ее очень полезной и вдохновляющей. Большое спасибо автору за такую выдающуюся работу!

      Bình luận

  474. When I originally commented I clicked the “Notify me when new comments are added” checkbox andnow each time a comment is added I get four e-mails with thesame comment. Is there any way you can removeme from that service? Thank you!

    Bình luận

  476. Its good as your other content : D, regards for putting up. «Talent does what it can genius does what it must.» by Edward George Bulwer-Lytton.

    Bình luận

  483. Howdy! This post could not be written any better! Reading through this post reminds me of my good old room mate! He always kept chatting about this. I will forward this post to him. Fairly certain he will have a good read. Thanks for sharing!

    Bình luận

  489. When I originally commented I clicked the “Notify me when new comments are added” checkbox and now each time a comment is added I get foure-mails with the same comment. Is there any way you can remove people from that service?Thank you!

    Bình luận

  500. An impressive share, I just given this onto a colleague who was doing a little analysis on this. And he in fact bought me breakfast because I found it for him.. smile. So let me reword that: Thnx for the treat! But yeah Thnkx for spending the time to discuss this, I feel strongly about it and love reading more on this topic. If possible, as you become expertise, would you mind updating your blog with more details? It is highly helpful for me. Big thumb up for this blog post!

    Bình luận

  501. An attention-grabbing discussion is worth comment. I feel that you must write extra on this matter, it might not be a taboo subject but typically individuals are not sufficient to talk on such topics. To the next. Cheers

    Bình luận

  515. I was recommended this blog via my cousin. I am now not sure whetheror not this put up is written by way of him as no one else recognize such detailed about my difficulty.You are incredible! Thank you!

    Bình luận

  534. Hi there, just became alert to your blog through Google, and found that it is really informative. I’m going to watch out for brussels. I’ll be grateful if you continue this in future. Many people will be benefited from your writing. Cheers!

    Bình luận

  537. Once I initially commented I clicked the -Notify me when new comments are added- checkbox and now every time a remark is added I get four emails with the same comment. Is there any way you may remove me from that service? Thanks!

    Bình luận

  540. I’m really impressed with your writing skills as well as with the layout on your blog.Is this a paid theme or did you customize it yourself?Either way keep up the nice quality writing, it’s rareto see a nice blog like this one nowadays.

    Bình luận

  543. Howdy! This is my first visit to your blog! We are a collection of volunteers and startinga new initiative in a community in the sameniche. Your blog provided us useful information to work on. You have done a extraordinary job!

    Bình luận

  555. We think you should read this I am still learning from you, as I am trying to reach my goals. I definitely love reading all that is posted on your blog.Keep the tips coming. I enjoyed it!

    Bình luận

  566. You can certainly see your skills within the paintings you write. The world hopes for even more passionate writers such as you who aren’t afraid to say how they believe. At all times follow your heart.

    Bình luận

  572. Its like you learn my thoughts! You seem to know a lot approximately this, such as you wrote the book in it or something. I believe that you simply can do with some percent to force the message house a little bit, but instead of that, that is magnificent blog. An excellent read. I will certainly be back.

    Bình luận

  580. Aw, this was a very nice post. Finding the time and actual effort to generate a good article… but what can I say… I procrastinate a whole lot and never seem to get anything done.

    Bình luận

  596. Wow that was strange. I just wrote an incredibly long comment but after I clicked submit my comment didn’t appear. Grrrr… well I’m not writing all that over again. Anyway, just wanted to say fantastic blog!Loading…

    Bình luận

  611. When I originally commented I clicked the “Notify me when new comments are added” checkbox and now each time a comment is added I get four e-mails with the same comment.Is there any way you can remove me from that service? Thanks!

    Bình luận

  624. Excellent post however , I was wondering if you could write a litte more on this topic? I’d be very thankful if you could elaborate a little bit further. Thank you!

    Bình luận

  639. Normally I don’t learn article on blogs, however I would like to say that this write-up very compelled me to try and do it! Your writing taste has been amazed me. Thanks, very nice article.

    Bình luận

  649. This is a good tip especially to those fresh to the blogosphere. Brief but very accurate information… Thanks for sharing this one. A must read article!

    Bình luận

  658. Heya i?m for the first time here. I came across this board and I find It truly useful & it helped me out a lot. I hope to give something back and help others like you aided me.

    Bình luận

  669. I would like to thank you for the efforts you’ve put in writing this blog. I’m hoping to check out the same high-grade blog posts by you later on as well. In fact, your creative writing abilities has inspired me to get my own blog now 😉

    Bình luận

  671. Awsome info and right to the point. I am not sure if this is really the best place to ask but do you people have any thoughts on where to employ some professional writers? Thanks in advance 🙂

    Bình luận

  689. Hi! This is my first visit to your blog! We are a group of volunteers and starting a new project in a community in the same niche.Your blog provided uss beneficial information to work on. You have done a outstanding job!

    Bình luận

  691. Good blog! I really love how it is easy on my eyes and the data are well written. I’m wondering how I might be notified whenever a new post has been made. I have subscribed to your feed which must do the trick! Have a great day!

    Bình luận

  692. Usually I don at read article on blogs, but I wish to say that this write-up very compelled me to check out and do it! Your writing style has been amazed me. Thanks, very nice post.

    Bình luận

  694. Hi! I’m at work browsing your blog from my new iphone 4!Just wanted to say I love reading through your blog and lookforward to all your posts! Carry on the great work!

    Bình luận

  696. Hello! I just wanted to ask if you ever have any trouble with hackers? My last blog (wordpress) was hacked and I ended up losing many months of hard work due to no backup. Do you have any solutions to protect against hackers?

    Bình luận

  700. Hello there! I could have sworn Iíve been to your blog before but after going through a few of the posts I realized itís new to me. Regardless, Iím definitely pleased I stumbled upon it and Iíll be book-marking it and checking back often!

    Bình luận

  703. I do agree with all of the ideas you’ve presented in your post. They’re really convincing and will certainly work. Still, the posts are too short for newbies. Could you please extend them a little from next time? Thanks for the post.

    Bình luận

  705. Good day! I could have sworn I’ve been to this blog before but after browsing through some of the post I realized it’s new to me. Nonetheless, I’m definitely delighted I found it and I’ll be book-marking and checking back frequently!

    Bình luận

  708. Oh my goodness! an incredible article dude. Thank you Nonetheless I’m experiencing situation with ur rss . Don’t know why Unable to subscribe to it. Is there anyone getting equivalent rss downside? Anyone who is aware of kindly respond. Thnkx

    Bình luận

  711. I blog quite often and I truly appreciate your content. This great article has really peaked my interest. I am going to take a note of your blog and keep checking for new details about once a week. I opted in for your Feed as well.

    Bình luận

  712. Thank you, I’ve recently been looking for info about this topic for ages and yours is the greatest I’ve found out so far. However, what in regards to the bottom line? Are you certain concerning the source?

    Bình luận

  714. Thanks in favor of sharing such a nice idea, post is good, thats why i haveread it entirelyHere is my blog … แทงหวยออนไลน์

    Bình luận

  715. I do not even know how I ended up here, butI thought this post was great. I don’t know who you are but certainly youare going to a famous blogger if you aren’t already 😉 Cheers!

    Bình luận

  717. Heya i am for the first time here. I came across this board and I in finding It truly useful & it helped me out a lot. I’m hoping to give one thing back and help others like you aided me.

    Bình luận

  727. A fascinating discussion is definitely worth comment.I believe that you need to write more about this issue, it may not be a taboo matter but usually folks don’t speak aboutthese topics. To the next! All the best!!

    Bình luận

  728. I have to thank you for the efforts you’ve put in writing this blog. I am hoping to check out the same high-grade blog posts from you later on as well. In fact, your creative writing abilities has encouraged me to get my very own blog now 😉

    Bình luận

  732. Normally I don’t read article on blogs, however I wish to say that this write-up very pressured me to check out and do so! Your writing taste has been amazed me. Thank you, very great post.

    Bình luận

  736. Heya i am for the first time here. I found this board and I find It truly useful & it helped me out much.I hope to give something back and help others like you aided me.Also visit my blog; 結婚相談所　博多

    Bình luận

  739. What’s Happening i am new to this, I stumbled upon this I have found It absolutely helpful and it has helped me out loads. I hope to contribute & assist other users like its helped me. Great job.

    Bình luận

  754. Awesome issues here. I am very glad to look your post.Thanks a lot and I’m taking a look forward to contact you.Will you please drop me a mail?

    Bình luận

  755. Heya i’m for the first time here. I found this board and I find It truly useful & it helped meout much. I hope to give something back and help others like you helped me.

    Bình luận

  757. Oh my goodness! Awesome article dude! Many thanks, However I am having difficulties with your RSS.I don’t know the reason why I cannot join it. Is there anybody having similar RSS issues?Anyone who knows the solution can you kindly respond?Thanks!!

    Bình luận

  761. A motivating discussion is definitely worth comment. There’s no doubt that that you should publish more about this subject matter, it may not be a taboo subject but usually people don’t discuss these subjects. To the next! Best wishes!!

    Bình luận

  765. Wonderful blog! I found it while browsing on Yahoo News.Do you have any tips on how to get listed in Yahoo News?I’ve been trying for a while but I never seem to get there!Appreciate it

    Bình luận

  767. I will right away seize your rss as I can’t find your e-mailsubscription hyperlink or e-newsletter service. Do youhave any? Please let me recognize in order that I may subscribe.Thanks.

    Bình luận

  772. scoliosisThanks , I have just been looking for info approximately this topic for agesand yours is the greatest I have came upon sofar. But, what in regards to the bottom line? Are you sure aboutthe supply? scoliosis

    Bình luận

  788. Wonderful post however I was wondering if you could write a litte moreon this topic? I’d be very grateful if you could elaborate a little bit further.Cheers!

    Bình luận

  793. Aw, this was a really nice post. Finding the time and actual effort to produce a superb article… but what can I say… I procrastinate a lot and never manage to get nearly anything done.

    Bình luận

  804. Whats Going down i’m new to this, I stumbled upon this I’ve discovered It absolutely helpful and it has aided me out loads. I’m hoping to give a contribution & help other customers like its aided me. Good job.

    Bình luận

  805. I beloved as much as you’ll obtain carried out proper here. The caricature is tasteful, your authored subject matter stylish. nonetheless, you command get bought an shakiness over that you would like be delivering the following. unwell undoubtedly come further formerly once more since exactly the same just about a lot continuously within case you protect this hike.

    Bình luận

  807. Im no professional, but I imagine you just made an excellent point. You definitely comprehend what youre talking about, and I can truly get behind that. Thanks for being so upfront and so genuine.

    Bình luận

  815. A motivating discussion is definitely worth comment. I believe that you should write more about this issue, it might not be a taboo subject but typically folks don’t talk about such issues. To the next! All the best!!

    Bình luận

  832. Hi there, simply was alert to your blog via Google, and found that it’s truly informative. I’m going to watch out for brussels. I will appreciate if you happen to continue this in future. Many folks might be benefited from your writing. Cheers!

    Bình luận

Trả lời car cal experts Hủy

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *